نفقه

همه چیز در خصوص نفقه (میزان نفقه، شرایط تعلق، مجازات عدم پرداخت و…)

نفقه چیست؟

نفقه به معنای خرج و مایحتاجی است که برای گذراندن امور زندگی لازم و ضروری است.

انواع نفقه:

نفقه زن (زوجه):

یکی از وظایف و تکالیفی که قانون برعهده ی مرد گذاشته است، این است که در صورت جاری شدن عقد دائم و ازدواج، مرد باید هزینه های زندگی همسر خود (زوجه) را پرداخت نماید.

طبق ماده 1107 قانون مدنی، نفقه شامل تمام نیازهای متناسب و متعارف زن (زوجه) می باشد. خوراک، پوشاک، اثاث و وسایل منزل، مسکن و تمام هزینه های درمانی و بهداشتی جزء نفقه زن محسوب می شود.

همچنین گرفتن خدمتکار برای زوجه اگر ایشان قبلا خدمتکار داشته اند یا اگر به دلیل بیماری نیاز به داشتن خدمه دارند؛ جزء نفقه زن محسوب می شود.

نحوه محاسبه نفقه زن

نفقه زن چقدر است؟

در قانون به مقدار دقیق نفقه زن هیچ اشاره ای نشده است و در مورد آن هیچ نص(ماده قانون) صریحی بیان نشده است اما مقدار دقیق نفقه طبق ماده 1107، مطابق با شان زن و نیازهای او،  توسط دادگاه تعیین می شود.

نحوه ی محاسبه  نفقه زن:

هنگامی که زن (زوجه)، نفقه ی خود را مطالبه نماید قاضی دادگاه خانواده برای تعیین مبلغ دقیق مهریه، کارشناس تعیین می کند و کارشناس با انجام تحقیقات، صحبت با زوجین و بررسی شرایط زن از نظر وضعیت و محل زندگی او قبل ازدواج، میزان نفقه ی زن را تعیین میکند.

اگر زوج یا زوجه نسبت به نظریه ی کارشناس اعتراضی داشتند ظرف 7 روز پس از ابلاغ نظریه، فرصت دارند که نسبت به آن اعتراض نمایند که در این صورت دادگاه، هیئت سه نفره کارشناسی نفقه تعیین می کند تا مورد، مجدد بررسی گردد.

نفقه زن در دوران عقد:

هنگامی که صیغه ی عقد دائم بین زوج (مرد) و زوجه (زن) جاری می شود از دید قانونی رابطه زوجیت بین زن و مرد شکل می گیرد و تمامی مراسمات بعدی از قبیل عروسی و … تشریفات محسوب می شود.

زوجه (زن) در دوران عقد دارای حق حبس می باشد به این معنی که تا زمانی که مهریه خود را از مرد نگیرد می تواند از تمکین خاص (رابطه زناشویی) امتناع کند. بنابرین علی رغم این که تمکین جزء شرط پرداخت نفقه می باشد اما در دوران عقد، زن با وجود داشتن حق حبس، مستحق پرداخت نفقه می باشد.

نفقه زن بعد از طلاق:

مطابق با شرع اسلام و همچنین ماده 1151 قانون مدنی، زن (زوجه) می بایست عده نگه دارد که مدت عده طلاق سه ماه می باشد به این معنا که در این مدت نمی تواند با شخص دیگری ازدواج کند و یا این که نزدیکی داشته باشد. دراین ایام (عده)، زوج (مرد) ملزم به پرداخت نفقه ی زوجه (زن) می باشد حتی تهیه نمودن مسکن برای زن نیز در این سه ماه وظیفه ی مرد می باشد.

تعریف عده: عده مطابق ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی ایران عبارت است از مدتی که تا پایان آن مدت، زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی‌تواند شوهر دیگری اختیار کند.

نکته: زن یائسه، عده ندارد و عده ی زن باردار تا پایان وضع حمل وی می باشد که تا به دنیا آمدن طفل، نفقه ی او برعهده ی مرد می باشد.نفقه در طلاق توافقی

نفقه زن در طلاق توافقی:

همانطور که از اسم آن پیداست، طلاق توافقی بر مبنای توافقات بین زوجین می باشد و مسائل مالی و غیر مالی طبق توافقات دو طرف انجام می پذیرد. نفقه نیز که از حقوق مالی زوجه (زن) می باشد، طبق توافق می باشد  و در گواهی عدم امکان سازش قید می شود.

نفقه ی زن پس از فوت شوهر:

همانطور که پس از طلاق نگه داشتن عده بر زوجه (زن) واجب می باشد پس از فوت شوهر نیز نگه داشتن عده بر وی واجب است البته باید توجه داشت که مدت عده ی آن ها با یکدیگر متفاوت می باشد مدت عده بعد از فوت همسر طبق شرع اسلام و همچنین ماده 1154 قانون مدنی چهارماه و ده روز می باشد به این معنا که زن در این مدت نمی تواند ازدواج کند و یا نزدیکی داشته باشد.

زن در مدت زمان عده (درصورتی که در گذشته ازهمسرش تمکین می کرده است.) مستحق نفقه است و نفقه ی او را باید خویشان زوج (متوفی) پرداخت نمایند و زن می تواند با تقدیم دادخواست، از آن ها تقاضای نفقه نماید و در صورتی که آن ها پرداخت نکنند، وی می تواند از اموال متوفی (زوج) نفقه ی خود را دریافت نماید.

میزان نفقه زن شاغل:

گرفتن نفقه از حقوق زن به حساب آمده  و فرقی نداشته که زن، خانه دار یا شاغل باشد، اگر زن شاغل باشد؛ درآمد او (بدون در نظر گرفتن میزان درآمد)، تماماً متعلق به خود اوست و هیچ وظیفه ای در قبال خرج کردن آن در زندگی مشترک نخواهد داشت، بنابراین نفقه به زن شاغل هم تعلق می گیرد و مقدار آن نیز با توجه به شآن زن؛ توسط کارشناس تعیین می شود.

نفقه اقارب و خویشاوندان :

ابتدا لازم است معنی لغت اقارب را بدانیم. اقارب لغتی عربی و جمع کلمه اقرب میباشد.

معنای لغوی اقرب: ((نزدیک)) و معنای لغوی اقارب ((نزدیکان)) می باشد.

 اقارب و خویشاوندان شامل چه کسانی می شوند؟

باید توجه داشت که در خصوص خویشاوندان و اقارب بین سیر نزولی و صعودی فرقی وجود ندارد.

سیر صعودی مانند: پدر=> پدربزرگ => اجداد پدری

سیر نزولی مانند: فرزند=> نوه => نتیجه

طبق ماده 1196 قانون مدنی، تنها اقارب نسبی در خط عمودی الزام به انفاق به یکدیگرهستند بنابراین شامل اقارب در خط افقی نمی شود.

ماده 1204 قانون مدنی، نفقه اقارب را شامل نیازهای ضروری مانند خوراک، پوشاک و مسکن به اندازه ای که رفع نیاز شود، ذکر کرده است.

نفقه فرزند

نفقه فرزند:

فرزند نیز جزء اقارب قرار می گیرد و مطابق با ماده 1199 قانون مدنی، پدر ملزم به پرداخت نفقه فرزند می باشد و در صورت فوت پدریا نداشتن توانایی مالی، نفقه برعهده پدربزرگ و به ترتیب جد پدری است و در صورت نبود آن ها و نداشتن تمکن مالی، نهایتاً بر عهده مادرمی باشد.

نفقه فرزند چقدراست؟

میزان نفقه (ktri) ، مقدار ثابت و معینی ندارد، ابندا باید دادخواستی مبنی بر نفقه فرزند تنظیم شود و به دادگاه ارائه گردد سپس دادگاه کارشناس نفقه تعیین میکند وکارشناس با توجه به شرایط مالی پدر، نیازهای فرزند براساس جنسیت، سن و موقعیت اجتماعی؛ مبلغی را ماهیانه به عنوان نفقه تعیین می کند.

سوالات متداول

طبق ماده 1106 قانون مدنی، تنها درعقد دائم نفقه زن برعهده ی شوهراست و طبق ماده 1113 قانون مدنی، درعقد موقت زوج ملزم به پرداخت نفقه نمی باشد مگر این که شرط و یا توافق به پرداخت نفقه، شده باشد.

سوال- یکی از مواردی که مانع پرداخت نفقه از سوی زوج به زوجه خواهد شد؛ عدم تمکین زوجه خواهد بود یعنی اگر زوجه (زن) به وظایف عام و خاص خود (تکالیف زناشویی) عمل نکند، ناشزه محسوب می شود و به زن ناشزه طبق قانون، نفقه تعلق نمی گیرد طبق و ماده 1108 تنها در صورتی که زن دارای مانع شرعی یا بیماری خاصی باشد که نتواند تمکین کند نفقه به او تعلق می گیرد.

دراین مورد باید پاسخ داد که عمل های زیبایی متعارف که جنبه درمانی دارد و نیاز می باشد را مشمول می شود اما عمل های زیبایی که نیاز نبوده و صرفاً برای زیباتر شدن می باشد، مشمول نفقه نخواهند شد.

نفقه ی زوجه (زن) به سه نوع:  نفقه گذشته یا معوقه ، نفقه جاریه یا حال و نفقه در زمان عده تقسیم می شود که نفقه جاری یا جاریه، نفقه ای است که مربوط به زمان حال است و شامل زمان گذشته نمی شود.

– نفقه دختر تا زمانی که مجرد و در خانه پدراست، برعهده  پدر می باشد و مقدار آن را، کارشناس نفقه تعیین می کند.

– اگرمنظور دختری است که پدر و مادرش از هم جدا شده اند، حضانت چه برعهده پدر باشد و چه مادر، پدر مسئول پرداخت نفقه می باشد.

وکیل پرونده‌های خانواده – نفقه

جهت اخذ مشاوره و ارتباط با وکلای پایه یک و وکلای تخصصی و باتجربه در خصوص پرونده های نفقه  با شماره های زیر تماس فرمایید.

تلفن های تماس :

(10 خط ) 02144850335📞  02144872230 📞  02144872231 📞

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع گفت و گو
1
سوالی دارید؟
حامیان عدالت
سوالی دارید؟ از ما بپرسید. در کمتر از 10 دقیقه پاسخگو هستیم.
تماس فوری