مزایا و معایب ورشکستگی

ورشکستگی با توجه به ماده 412 قانون تجارت، به شرایطی گفته می شود که تاجر نتواند به تعهدات خود عمل کند و از پس پرداخت دیون خود برنیاید.

ورشکستگی به علل مختلفی مانند مشکلات اقتصادی، نداشتن سرمایه کافی، عدم توجه به بازار، ضعف مدیریتی و ... اتفاق می افتد. اگرچه این اتفاق برای بسیاری از تاجران و شرکت های تجاری بسیار ناگوار است، اما قوانین حمایتی که در این زمینه وجود دارد بسیاری از مشکلات آن ها را به حداقل می رساند.

ورشکستگی انواع مختلفی دارد که شامل: ورشکستگی عادی، ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی به تقلب می شود که هر کدام تعریف و شرایط خاص خود را دارند. ورشکستگی با حکم دادگاه عمومی محل اقامت تاجر و با درخواست چند نفر از طلبکاران یا دادستان و یا حتی با اظهار تاجر، اعلام می شود و بدون این حکم، ورشکستگی ثابت نمی شود.

در این مطلب از سوی گروه وکلای حامیان عدالت، به این سوال، پاسخ داده می شود که مزایا و معایب ورشکستگی چیست؟

معایب اعلام ورشکستگی

ورشکستگی دارای آثار و پیامدهای منفی می باشد، از جمله معایب ورشکستگی عبارتست از:

محرومیت از دخالت در اموال:

طبق ماده 418 قانون تجارت، بعد از صدور حکم ورشکستگی توسط دادگاه، تاجر به عنوان محجور شناخته می شود و به همین خاطر، دیگر حق تصرف و دخالت در اموال خود را ندارد و نمی تواند معامله ای انجام دهد.

حتی اگر با انجام معامله چیزی عاید فرد ورشکسته شود نیز حق مداخله نخواهد داشت و در صورت انجام معامله، طبق ماده 423 ق.ت معاملاتی مانند هبه، صلح و سایر موارد مذکور در این ماده، معامله باطل و بلااثر خواهد بود و تنها مدیر تصیفه است که به عنوان قائم مقام قانونی شخص ورشکسته می تواند از حقوق و اختیارات او استفاده کند.

بیشتر بخوانید: هبه و نکات کاربردی درباره آن

محدودیت دخالت در دعاوی:

طبق ماده 419 ق. ت، بعد از صدور حکم ورشکستگی، تاجر حق دخالت در دعاوی اموال منقول یا غیر منقول را ندارد و نماینده قانونی او یعنی مدیر تصفیه به عنوان طرف دعوی باید در دعاوی حضور پیدا کند. فقط محکمه می تواند تعیین کند در چه مواقعی ورشکسته باید در دعاوی به عنوان شخص ثالث حضور پیدا کند.

حال شدن دیون مهلت دار:

بعد از صدور حکم ورشکستگی، اداره تصفیه امور ورشکستگی به بررسی بدهی می پردازد، ممکن است زمان برخی از این بدهی ها هنوز نرسیده باشد مثلا چک هایی که هنوز تاریخ آن نرسیده، طبق ماده 421 ق. ت همه بدهی های آینده تاجر، با رعایت تخفیفات مقتضی به محض صدور رای ورشکستگی به دیون حال تبدیل می شوند.

اگر این کار انجام نشود و اموال ورشکسته فقط میان طلبکاران دارای مطالبات حال، تقسیم شود، دیگر مالی برای طلبکاران دارای بدهی موجل باقی نمی ماند و در حق آن ها اجحاف می شود، بنابراین نیاز است که بدهی های موجل تبدیل به بدهی حال شود و اموال ورشکسته، بین همه طلبکاران تقسیم شود.

محرومیت از حقوق اجتماعی:

با اعلام ورشکستگی، امکان دارد که تاجر از انجام برخی حقوق سیاسی و اجتماعی خود، محروم شود.

مثلا در موردی مانند ورشکستگی به تقلب که با توجه به 670 ق. م. ا، مجازات 1 تا 5 سال حبس دارد و از نوع مجازات درجه 5 است، با توجه به ماده 25 ق. م. ا، برای حبس درجه 5، دو سال مجازات تبعی، تعیین شده است. بنابراین شخصی که به جرم ورشکستگی به تقلب محکوم می شود، 2 سال از برخی حقوق اجتماعی محروم می شود که مصادیق این محرومیت های اجتماعی، در ماده 26 ق. م. ا تعیین شده است.

سلب اعتبار از ورشکسته:

بخش عمده مبادلات تجار، بر اساس اعتبار افراد، در بازار انجام می شود. ورشکستگی این اعتبار را از بین می برد و با وقوع این مشکل، حتی شرکای سابق نیز، اعتمادی به آن شخص نخواهند داشت و دیگر مانند قبل با او معامله نخواهند داشت، حتی بدهکاران نیز سعی می کنند، ادای دیون خود را به تاخیر بیاندازند و طلبکاران نیز برا وصول مطالبات خود از هر راهی استفاده می کنند. بنابراین قطعا ادامه کار یا انجام کار جدید، برای فرد ورشکسته در این شرایط تقریبا ناممکن، خواهد بود.

پلمپ اموال ورشکسته:

طق ماده 434 و 438 ق. ت، صورت برداری و پلمپ یا مهر و موم اموال (مانند دفاتر، انبار، صندوق، اسباب و اثاثیه و ...) از اقداماتی است که دادگاه با ورشکستگی اشخاص انجام می دهد.

با صدور حکم ورشکستگی، تاجر نمی تواند تعیین کند که چه مقدار از اموالشان را نگه دارد، قانون است که مقدار آن را مشخص می کند.

مزایای اعلام ورشکستگی

شاید جالب باشد بدانید که اعلام ورشکستگی، هرچند معایب بسیاری دارد اما به معنای شکست دائمی تاجر نیست و حتی مزایا و منافعی نیز برای تجار و شرکت های تجاری ورشکسته، به همراه دارد. برخی از مزایای اعلام ورشکستگی عبارتند از:

رهایی از پاسخ مستقیم به طلبکاران:

در شرایط عادی شرکت ها باید در برابر طلبکاران، پاسخگو باشند اما با اعلام ورشکستگی از سوی دادگاه، تمام طلبکاران باید با هم برای پیگیری و دریافت طلب خود به دادگاه مراجعه کنند. بنابراین تاجر یا شرکت تجاری مستقیما با طلبکاران مواجه نمی شود و پاسخگو نیست بلکه نماینده قانونی خود را به دادگاه معرفی می کند.

معافیت از پرداخت خسارت تاخیر تادیه:

این معافیت از مزایای اصلی اعلام ورشکستگی محسوب می شود. به این معنی که در حالت عادی، اگر تاجری، مدت طولانی به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری بدهکار باشد و در قرارداد بین آن ها شرط پرداخت خسارت تادیه، قید شده بود، بدهکار باید علاوه بر اصل بدهی مبلغ زیادی به عنوان خسارت، پرداخت کند. در حالی که با اعلام ورشکستگی، بدهکار از پرداخت این خسارت معاف می شود و تنها پرداخت اصل بدهی بر عهده او قرار می گیرد.

به تعویق انداختن پرداخت بدهی به دولت:

در شرایطی که تاجر یا شرکت تجاری برای تامین سرمایه فعالیت تجاری خود از بانک وام دریافت کند و نتواند بازپرداخت آن را انجام دهد، بدهی سنگینی شامل: اصل وام و سود آن، بر عهده شخص قرار می گیرد اما اگر تاجر یا شرکت، اعلام ورشکستگی کند تا زمان رای نهایی دادگاه که معمولا طولانی می شود، نیازی به پرداخت سود وام و افزایش بدهی نیست.

صلح با تاجران ورشکسته:

از مزایای دیگر اعلام ورشکستگی این است که معمولا اشخاص حقیقی یا حقوقی طلبکار در برابر دریافت مبالغ بسیار پایین تر از طلب واقعی (مثلا دریافت 50 درصد طلب) با شخص ورشکسته، صلح می کنند.

بستن قرارداد ارفاقی با طلبکاران:

با انعقاد این قرارداد ارفاقی، ورشکسته می تواند به فعالیت های عادی خود برگردد تا بتواند، به تدریج بدهی های خود را بپدازد. بنابراین تاجر یا شرکت تجاری با اعلام به موقع ورشکستگی و انتخاب روش مناسب، می تواند از ضرر و زیان های بیشتر جلوگیری کند و در زمان کوتاه تری به شرایط عادی برگردد.

وکیل ورشکستگی

باتوجه به پیچیدگی دعاوی و دادرسی پرونده های ورشکستگی، بهتر است اشخاص و شرکت های تجاری از وکیل متخصص در امور تجاری و ورشکستگي برای طرح و پیگیری این دعاوی، استفاده کنند.

از مزایای به کارگیری وکیل ورشکستگي، تسریع کار، پیشگیری از مشکلات حقوقی، کمک وکیل جهت استفاده از راه های قانونی برای تسویه بدهی ها و احیای کسب وکار است.

بنابراین، توصیه می شود، حتما از وکیل خوب و متخصص در این امور، مشورت و استفاده کنید، تا این وکلا با دانش حقوقی و تجربه ای که دارند، به حل مسائل کمک کنند. گروه وکلای حامیان عدالت، با وکلای مجرب و متخصص خود آماده کمک به هموطنان عزیز در پرونده های امور تجاری و امور مربوط به ورشکستگی می باشد.

[xyz-ihs snippet="mazayamaayebvarshekastegi"]

تلفن های تماس جهت مشاوره با وکیل ورشکستگی

(۱۰ خط ) ۰۲۱۴۴۸۵۰۳۳۵   ۰۲۱۴۴۸۷۲۲۳۰    ۰۲۱۴۴۸۷۲۲۳۱