برای توضیح وکالت در امور محجورین، ابتدا باید تعریفی از حجر و محجور ارائه شود. سپس در مورد وکیل محجورین و ضرورت آن صحبت خواهد شد.
تعریف حجر و محجور
مفهوم حجر، در مقابل مفهوم اهلیت قرار می گیرد. حجر در لغت به معنی منع است و در اصطلاح حقوقی برای وضعیت حقوقی شخصی که به موجب قانون شخصا صلاحیت اعمال حقوقی اش را بصورت کلی یا جزئی ندارد، به کار برده می شود. محجور نیز به کسی گفته می شود که دارای حجر است.
طبق قانون محجور به شخص دارای حجر گفته می شود. همانطور که بیان شد حجر یعنی شخص صلاحیت قانونی لازم برای داشتن حق معین و انجام عملی را نداشته باشد. بنابراین محجور کسی است که از برخی تصرفات و اعمال حقوقی منع شده باشد در واقع محجور به حکم قانون نمی تواند امور خود را مستقلا اداره کند. قانون مدنی در ماده ۱۲۰۷ صریحا اعلام می کند این اشخاص محجور هستند و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند: صغار، اشخاص غیر رشید، مجانین.
حق مالی، حق و حقوق قانونی است که به موجب آن نیازهای مادی و مالی اشخاص رفع می شود. مانند حق معامله، حق انتفاع، حق انتقال اموال، حق مالکیت و .. اما حق غیرمالی به معنای حق و حقوقی قانونی است که هدف از آن رفع نیازهای عاطفی و معنوی انسان است. مانند: حق زوجیت، حق پدری، حق فرزندی و...
بنابراین محجور کسی است که به دلیل عدم اهلیت یا نقص اهلیت نمی تواند امور و اعمال حقوقی خود را انجام دهد. اهلیت نیز توانایی، صلاحیت و شایستگی فرد برای برخورداری یا اجرای حق برای خود یا اجرای حق در برابر دیگری است. اهلیت بر دو نوع تقسیم شده است: اهلیت تمتع. اهلیت استیفاء.
اهلیت تمتع به معنی توانایی دارا شدن حق است که این اهلیت برای انسان از زمان تولد ایجاد می شود و اهلیت استیفاء، به معنی توانایی بر اجرای حق است مانند تصرف در اموال و انعقاد قرارداد.
طبق قانون در مورد اهلیت استیفاء: هیچکس نمی تواند حقوق خود را اجرا کند مگر اینکه اهلیت لازم بر آن را داشته باشد.
انواع حجر قانونی
انواع حجر عبارتند از :
نوع اول: حجر عام، حجر خاص: حجر عام، یعنی شخص کاملا از اعمال حقوقی خود و اجرای حقوقش منع شده باشد. به عنوان مثال حجر مجنون از نوع حجر عام است. حجر خاص یعنی شخص توانایی، اهلیت و شایستگی اجرای بخشی از حقوق خود را نداشته باشد. مانند حجر غیررشید (سفیه) که از نوع خاص است و تنها شامل حجر از انجام امور مالی او می شود.
نوع دوم: حجر حمایتی، حجر سوء ظنی: حجر حمایتی با هدف حمایت از محجور مقرر شده است اما حجر سوء ظنی، با هدف حمایت از منافع دیگران مقرر شده است.
نوع سوم: حجر قانونی، حجر قضایی: حجری که به موجب حکم قانون مقرر شده باشد مثل حجر صغیر، حجر قانونی نامیده می شود اما حجری که به موجب حکم دادگاه وضع شده باشد مثل حجر تاجر ورشکسته، حجر قضایی نامیده می شود.
نوع چهارم: حجر بر اساس فقدان اراده و نقص اراده است.
نوع پنجم: حجر امور مالی که محدود به امور مالی است و حجر امور مالی و غیرمالی که هم امور مالی و هم امور غیر مالی را شامل می شود.
نوع ششم: حجری که پایان معین دارد یعنی در زمان مشخصی تمام می شود و حجری که پایان معین ندارد.
با توجه به ماده 1207 قاون مدنی: محجورین به سه دسته صغیر، غیر رشید (سفیه) و مجنون تقسیم می شوند.
صغیر به کسی گفته می شود که کوچک است ولی بالغ نشده باشد که در اصطلاح عامیانه این افراد کودک، طفل یا خردسال نامیده می شوند. در اصطلاح حقوقی، صغیر فردی است که به سن بلوغ نرسیده، سن بلوغ دختران به موجب قانون و بر مبنای شرع اسلام 9 سال تمام قمری و برای پسرها 15 سال تمام قمری تعیین شده است.
صغیر به دو نوع صغیر ممیز و صغیر غیرممیز تقسیم می شود. صغیر ممیز یعنی کودکی که به سن بلوغ نرسیده اما اراده، درک و تشخیص نسبی دارد به این معنا که مثلا قوه تشخیص سود را از زیان دارد. اما صغیر غیرممیز این اراده حقوقی و درک و قوه تشخیص صغیر ممیز را ندارد.
غیررشید یا سفیه (جاهل و احمق) به شخصی گفته می شود که دائما تصرفات مالی او غیرعاقلانه و مخالف رفتار عقلا و عرف است. حجر سفیه محدود به امور مالی اوست و فرد سفیه در امور غیر مالی و حقوقی خود مثل: طلاق، می تواند شخصا و مستقلا عمل کند.
طبق ماده ١٢٠٨ ق. م: غیررشید شخصی است که تصرفات او در اموال و حقوق مالی خودش به صورت عقلایی نباشد. طبق این تعریف شخص غیر رشید، عقل و درک کافی برای اداره امور مالی، حفظ منافع مالی و تخشیص مصالح خود را ندارد.
مجنون در فارسی به فردی گفته می شود که دچار اختلال روانی است. اما از نظر حقوقی به کسی گفته می شود که نیروی درک و عقل ندارد و دچار اختلال نیروی عقلانی است.
جنون انواع مختلفی دارد می تواند به صورت ادواری (دوره ای) یادائمی باشد یا می تواند جنون متصل به دوران کودکی باشد. مجنون اراده حقوقی و قوه تشخیص و درک ندارد لذا تمام اعمال حقوقی و معاملاتش حتی اگر ولی یا قیم اجازه داده باشد، باطل است.
طبق ماده ۱۲۱۳ ق. م: مجنون دائمی مطلقا و مجنون ادواری در حال جنون نمی تواند هیچ تصرفی در اموال و حقوق مالی خود داشته باشد هرچند با اجازه ولی یا قیم خود، اما اعمال حقوقی که مجنون ادواری در حال افاقه انجام می دهد نافذ است، مشروط بر آنکه افاقه او مسلم باشد.
معامله با مجنون و صغیر غیرممیز از لحاظ قانونی باطل است و معامله با سفیه و صغیر ممیز با اجازه ولی و یا قیم این اشخاص صحیح است. قانونگذار برای رسیدگی به دعاوی حجر، مرجعی با عنوان دادگاه ویژه رسیدگی به امور حسبی را تعیین کرده است.
طبق قانون تنها کسی حق معامله اموال خود را دارد که یا مالک باشد یا نمایندگی قانونی از سوی مالک داشته باشد. قیم یا سرپرست محجورین نیز از این نمایندگان قانونی محسوب می شوند که با حکم دادگاه مسئولیت امور محجورین را بر عهده می گیرند.
قیم میتواند به نمایندگی از فرد محجور (صغیر، مجنون و سفیه) امور مالی او را مانند خرید و فروش اموال، انعقاد قرارداد، امور مربوط به اجاره و سایر امور مالی و اداری برای اداره اموال او را انجام دهد.
اگر محجور ولی یا قیم داشته باشد اما این افراد برخلاف وظایف قانونی خود و به ضرر محجور عمل نماید و اقدامات لازم برای طرح شکایت از سوی محجور را انجام ندهند مطابق قانون، دادستان رأسا موضوع را تعقیب می کند تا ضرر و زیان بیشتری به محجور وارد نشود.
با توجه به پیچیدگی های قانونی و حساسیت امور مربوط به محجورین، این افراد یا ولی و قیم آن ها برای اموری مانند اثبات حجر، رسیدگی به اعمال حقوقی و انجام معاملات، نیازمند دریافت راهنمایی و اخذ مشورت حقوقی از وکیل متخصص در این زمینه هستند چرا که یک وکیل امور محجورین با تجربه و تخصصی که در این امور دارد می تواند به بهترین شکل موکل خود را راهنمایی کند و در صورت وجود پرونده یا دعاوی مربوط به امور محجورین برای موکل خود، به بهترین نحو این نوع دعاوی را حل و فصل کند.
بیشتر بخوانید: وکیل خوب
یک وکیل متخصص در امور محجورین با تسلطی که بر قوانین و مقررات حقوقی و امور مربوط به محجورین و قیمومیت و ولایت و سرپرستی بر این افراد دارد و با توجه به تخصص و تجربه خود در این حوزه می تواند دعاوی و مسائل مربوط به این افراد را به نتیجه مورد نظر موکل هدایت کند و در امور مربوط به محجورین به موکل خود راهمایی و مشورت لازم را بدهد.
[xyz-ihs snippet="mahjoorin"]تماس با وکلای خبره محجورین
تلفن های تماس :
(10 خط ) 02144850335📞 02144872230 📞 02144872231 📞
گروه وكلاى حاميان عدالت مطلق با هدف ارائه خدمات حقوقی به عنوان مشاور حقوقی در دعاوی کیفری و حقوقی و خانواده و انجام وکالت در مراجع قضایی و اداری و کمیسیون های مختلف و همچنین انجام امور وکالت از طرف افراد در مراجع داخلی و از طرف ایرانیان در مراجع بین المللی و دادگاه ها و مراجع قضایی کشورهای خارجی مطابق با ضوابط و قوانین موضوعه و به خصوص انجام امور اداری اعم از داخلی و بین الملل تاسیس و آغاز به فعالیت نموده است.
آدرس : شریعتی، بالاتر از میرداماد، رو به روی مترو شریعتی، برج مینا، طبقه ۹، واحد ۴
تلفن : ۰۲۱۲۶۷۰۲۵۱۸ _ ۰۲۱۲۲۸۹۴۸۱۹ (۱۰ خط ویژه)
ایمیل : info@hamyanedalat.com
شنبه تا چهارشنبه ، از ساعت ۹ الی ۱۹ پاسخگوی شما هستیم.