بر اساس ماده 303 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379، حکم دادگاه حضوری است مگر این که خوانده یا وکیل و یا نماینده قانونی او در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده باشند و به طور کتبی نیز دفاع نکرده باشد و یا اخطاریه، ابلاغ واقعی نشده باشد.
در ماده 364 نیز برخی شرایط صدور حکم غیابی در مرحله تجدیدنظر مختصرا بیان شده است. در این مطلب توضیحات لازم در مورد رای یا حکم غیابی و مسائل مربوط به آن از سوی گروه وکلای حامیان عدالت ارائه می شود.
رای دادگاه به دو صورت حکم یا قرار صادر می شود. اگر رای دادگاه در مورد ماهیت دعوی صادر باشد و قاطع دعوی باشد، حکم نامیده می شود. اما اگر رای دادگاه در مورد ماهیت دعوی و قاطع دعوی نباشد، به آن قرار گفته می شود.
فقط حکم است که به دو صورت حضوری و غیابی تقسیم می شود چراکه قرار همیشه بصورت حضوری صادر می شود.البته حکم نسبت به خوانده می تواند غیابی صادر شوند و همیشه نسبت به خواهان حضوری است. چرا که دعوی از سوی خواهان شروع می شود پس خواهان نمی تواند در جلسه دادگاه حضور نداشته باشد.
بیشتر بخوانید: آیا وکیل می تواند به جای متهم در دادگاه حاضر شود؟
دادرسی در اصطلاح حقوقی، اعم از رسیدگی مرجع قضایی به درخواست خواهان، جهت صدور رأی، می باشد. دادرسی شامل انجام مجموعه ای از کارها در دوره زمانی مشخص از زمان درخواست خواهان تا زمان صدور رای دادگاه است.
حکم غیابی با وجود شرایط، هم در دادگاه بدوی می تواند صادر شود و هم در دادگاه تجدید نظر. با توجه به ماده 303 ق.آ.د.م. اصل بر حضوری بودن احکام دادگاه است و حکم غیابی یک استثناء است. در این ماده، سه شرط برای صدور حکم غیابی دادگاه بیان شده است که در ادامه بیان می شود.
بیشتر بخوانید: بهترین وکیل تجدیدنظر
با وجود این شرایط دادگاه حکم را خوانده به صورت غیابی صادر خواهد کرد:
این شرط که اخطاریه به خوانده، ابلاغ واقعی نشده باشد در ق. آ. د. م 1379، اضافه شده و طبق آن اگر اخطاریه بصورت واقعی به فرد ابلاغ شده باشد، حکم دادگاه غیابی نیست.
اخطار در اصطلاح قضایی یادآوری کردن رسمی مطلب در حدود مقررات جاری است. منظور از اخطاریه، در ماد 303 اخطاریه ای است که دادخواست به آن ضمیمه شده باشد
البته گفته می شود شرط چهارمی هم برای صدور رای غیابی وجود دارد که آن شرط این است که حکم دادگاه، علیه خوانده صادر شده باشد.
لازم به ذکر است اگر در دعوایی چندین خوانده وجود داشته باشد و تنها یک نفر به هر نحوی در دادگاه حضور داشته باشد، رای فقط نسبت به همان فرد حضوری است و نسبت به باقی خوانده های دعوی، حکم غیابی است.
مادۀ 364 ق.آ.د.م. درباره شرایط صدور حکم غیابی در مرحله تجدید نظر مقرر می دارد: در مواردی که رأی دادگاه تجدیدنظر بر محکومیت خوانده باشد و خوانده یا وکیل او در هیچ یک از مراحل دادرسی حاضر نبوده و لایحه دفاعیه و یا اعتراضیه ای هم نداده باشند رأی دادگاه تجدیدنظر ظرف مدت بیست روز پس از ابلاغ واقعی به محکوم علیه یا وکیل او قابل اعتراض و رسیدگی در همان دادگاه تجدیدنظر می باشد، رأی صادره قطعی است.
هرچند قانونگذار صریحا در این ماده اصطلاح حکم غیابی را به کار نبرده است، اما شرایط ذکر شده، مربوط به حکم غیابی، در این مرحله است. بنابراین صدور حکم غیابی با وجود شرایطی در صلاحیت دادگاه تجدیدنظر نیز می باشد.
وقتی که برای خوانده حکم غیابی صادر می شود، برای او حق اعتراضی به نام واخواهی ایجاد می شود. این حق اعتراض فقط برای احکام غیابی وجود دارد و احکام حضوری یا قرارهای صادره، قابل واخواهی نیستند.
در این شرایط، فرد محکوم که غایب بوده است می تواند دادخواست واخواهی را به دادگاه صادرکننده رای غیابی، ارائه دهد. در اصطلاح حقوقی به این واخواهی، واخواهی عدولی گفته می شود.
مدت زمان قانونی برای درخواست واخواهی برای افرادی که در ایران اقامت دارند، ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی است و برای افرادی که خارج از کشور اقامت دارند، ۲ ماه از تاریخ ابلاغ واقعی است. اگر خوانده در این زمان مشخص شده اقدام به واخواهی نکند، حق واخواهی او از بین می رود.
با صدور رای دادگاه مبنی بر قرار قبول دادخواست واخواهی به دلیل وجود عذر موجه قانونی، اجرای حکم متوقف می شود تا محکوم علیه با ارائه ادله و مدارک خود بتواند از حق خود دفاع کند.
در ادامه بحث قبلی باید گفت، برخی مواقع برای محکوم علیه به رای غیابی عذرهای موجه قانونی وجود دارد که می تواند اعلام کند به واسطه آن شرایط نتوانسته است در مدت مقرر به رای غیابی اعتراض کند.
اگر دادگاه تشخیص دهد که عدم اعتراض محکوم علیه، به دلیل وجود عذر موجه قانونی بوده، قرار قبول دادخواست واخواهی را برای او صادر می کند.
این عذرهای موجه قانونی عبارتند از:
- بیماری که سبب عدم تحرک فرد شود
- فوت پدر یا مادر و یا همسر یا فرزند محکوم
- وقوع بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، آتش سوزی
- زندانی شدن محکوم علیه به نحوی که نتواند در مهلت مقرر دادخواست واخواهی بدهد.
عبارت حضور وکیل در ماده 303 که در رابطه رای غیابی است نشان می دهد که با اعطای وکالت و انجام هریک از اقدامات قابل وکالت در قانون از جانب فردی که قانونا به عنوان وکیل انتخاب شده و وکالت او با باطل کردن تمبر وکالتی برای دادگاه محرز شده است، در حکم اقدامات انجام شده از سوی موکل است.
بنابراین اقداماتی مانند ارسال لایحه، حضور در جلسه رسیدگی دادگاه که از سوی وکیل انجام می شود همانند اقدامات موکل می تواند مانع از صدور رای غیابی شود.
بیشتر بخوانید: وکیل لایحه
در حال حاضر با توجه قوانین و مقررات وکالت، افراد برای اخذ وکیل در دعاوی حقوقی یا کیفری و طرح دعوی و اقدامات مربوط به پیگیری پرونده، تنها می توانند به وکلای دارای پروانه وکالت از دادگستری یا مشاورین قوه قضاییه مراجعه کنند و با تنظیم وکالتنامه و ارائه آن به دادگاه امور مربوط به پیگیری پرونده خود را به این شخبرچسب هاص بسپارند.
در صورتی که برای فردی به هر علتی رای غیابی در دادگاه صادر شد با توجه به جزئیات قانونی که در این موضوع باید رعایت شود و مفاهیم و اصطلاحات حقوقی که در این رابطه وجود دارد، این فرد می تواند با اخذ وکیل رای غیابی جهت اعتراض و حل و فصل مشکلات خود اقدام کند.
حضور یک وکیل خوب و باتجربه و متخصص در زمینه حکم غیابی و واخواهی، سرعت و دقت رسیدگی به پرونده را افزایش میدهد و به موکل بسیار کمک می کند.
گروه وکلای حامیان عدالت با ارائه انواع خدمات حقوقی در زمینه دعاوی مربوط به حکم غیابی و واخواهی از حکم غیابی در خدمت شهروندان محترم جهت حل و فصل مشکلات دعاوی و پرونده های ایشان می باشد.
[xyz-ihs snippet="rayeghiabi"]تماس و مشاوره با وکیل ملکی :
(۱۰ خط ) ۰۲۱۴۴۸۵۰۳۳۵📞 ۰۲۱۴۴۸۷۲۲۳۰ 📞 ۰۲۱۴۴۸۷۲۲۳۱ 📞
گروه وكلاى حاميان عدالت مطلق با هدف ارائه خدمات حقوقی به عنوان مشاور حقوقی در دعاوی کیفری و حقوقی و خانواده و انجام وکالت در مراجع قضایی و اداری و کمیسیون های مختلف و همچنین انجام امور وکالت از طرف افراد در مراجع داخلی و از طرف ایرانیان در مراجع بین المللی و دادگاه ها و مراجع قضایی کشورهای خارجی مطابق با ضوابط و قوانین موضوعه و به خصوص انجام امور اداری اعم از داخلی و بین الملل تاسیس و آغاز به فعالیت نموده است.
آدرس : شریعتی، بالاتر از میرداماد، رو به روی مترو شریعتی، برج مینا، طبقه ۹، واحد ۴
تلفن : ۰۲۱۲۶۷۰۲۵۱۸ _ ۰۲۱۲۲۸۹۴۸۱۹ (۱۰ خط ویژه)
ایمیل : info@hamyanedalat.com
شنبه تا چهارشنبه ، از ساعت ۹ الی ۱۹ پاسخگوی شما هستیم.