حقوق مالکیت فکری یا معنوی، به معنای حقوق ناشی از آفرینش ها و خلاقیت های فکری در زمینه های علمی، صنعتی، ادبی و هنری است و یکی از زیرمجموعه های مهم بحث مالکیت فکری، موضوع ثبت اختراع است.
مخترعان و مبتکران می توانند با ثبت اختراع خود در اداره ثبت اختراعات و یا سازمان جهانی مالکیت معنوی، از حقوق مربوط به ثبت اختراع استفاده کنند. در ادامه این مطلب، در مورد ثبت اختراع و حقوق ناشی از آن، معرفی و بهترین وکیل ثبت اختراع و لزوم مراجعه به وکیل ثبت اختراع، از سوی گروه وکلای حامیان عدالت، صحبت خواهد شد.
ثبت اختراع
ثبت اختراع فرایندی حقوقی است که طی آن مالک اختراع که همان مخترع است، اختراعش را به نام خود ثبت می کند تا از این طریق بتواند از سوء استفاده دیگران جلوگیری کند و از منافع اختراع خود استفاده کند.
مخترع می تواند با مراجعه به وکلای متخصص فعال در حوزه ثبت اختراعات داخلی یا بین المللی، جهت ثبت اختراع خود اقدام نماید. مراجعه به وکیل اختراع برای انجام اموری مانند: ثبت اختراع و حمایت از حقوق مخترع در دعاوی اختراع بسیار ضروری است.
ثبت اختراع و دعاوی مربوط به موضوع اختراع، از جمله موضوعات تخصصی در حوزه حقوق محسوب می شود که نیازمند مراجعه مخترع به یک وکیل ثبت اختراع و یا وکیل دعاوی اختراع، در آن به شدت احساس می شود.
طبق بند 2 ماده یک پیش نویس لایحه ثبت اختراع ایران: اختراع به معنای فکر یک مخترع است که در زمینه فناوری راه حل عملی برای یک مسئله خاص ارائه می کند. با ثبت اختراع، توسط مخترع یا وکیل او، سندی دال بر مالکیت اختراع از طرف اداره ثبت اختراع، تحت عنوان گواهی ثبت اختراع به مخترع داده می شود.
طبق این گواهی این حق برای مخترع به وجود می آید که تا 20 سال هیچ کس بدون اجازه مخترع یا بدون خرید پتنت اختراع (patent right) از مخترع، حق تولید، توزیع یا فروش اختراع ثبت شده را ندارد.
افراد جهت ثبت اختراع می توانند به سایت اداره کل ثبت اختراعات و مالکیت معنوی مراجعه نموده و با ورود به قسمت ثبت اختراع، فرم مربوط به اطلاعات شخصی و اظهارنامه اختراع را تکمیل نمایند و نوع و عنوان اختراع خود را با تمام جزئیات آن درج کنند.
بعد از پرداخت حق ثبت اختراع، سامانه یک شماره پیگیری به فرد می دهد. در مرحله بعد نیز ادعانامه مخترع توسط کارشناس اداره ثبت اختراعات بررسی می شود، در صورتی که اختراع، خصوصیات لازم برای ثبت، یعنی ویژگی: جدید بودن، مبتکرانه بودن، کاربرد صنعتی داشتن و قابل حمایت بودن را داشت، ثبت خواهد شد و آگهی ثبت اختراع در روزنامه رسمی منتشر می شود و در مرحله آخر، گواهی ثبت اختراع به مخترع اعطاء خواهد شد.
فرایند ثبت اختراع
چنانچه در ایران هستید و اختراع شما، اوصاف مندرج در قانون ثبت اختراعات مصوب ۱۳۸۶ را دارد و واجد شرایط جدید بودن، ابتکار و نوآوری است و سابقه افشاء جهانی را ندارد، توصیه می شود سریعا اختراع خود را به ثبت برسانید.
مراحل ثبت اختراع در ایران به این نحو است که:
ابتدا متقاضی باید به سایت مرکز مالکیت معنوی که زیر نظر قوه قضائیه است به آدرس الکترونیکی https://iripo.ssaa.ir/ مراجعه نماید.
سپس وارد بخش ثبت نام متقاضی شود.
و بعد از ثبت نام در سامانه، اظهارنامه الکترونیکی اختراع باید از سوی متقاضی تکمیل شود. در این مرحله حضور وکیل ثبت اختراع می تواند بسیار مفید باشد چرا که توصیف اختراع، درج ادعا، دامنه حمایتی و نوع اختراع، از مسائل اساسی یک اختراع محسوب می شود که تنظیم نادرست آن می تواند موجب خسارات به مخترع شود.
در نهایت، پس از بررسی موضوع توسط کارشناسان و اظهارنظر آن ها در رابطه با اختراع ثبت شده، در صورت تایید و پذیرش اختراع، آگهی ثبت اختراع در روزنامه رسمی منتشر می شود و به مخترع، گواهینامه ثبت اختراع اعطاء خواهد شد.
مخترع با دریافت گواهی ثبت اختراع، می تواند ۲۰ سال از حق انحصاری ثبت اختراع خود و مزایای آن، استفاده کند.
حق اختراع
با ثبت اختراع، مخترعین می توانند از حقوق خاصی به واسطه ثبت آن، برخوردار شوند. حقی اختراع، حقی است که مخترع و پدیدآورنده یک اختراعی، با ثبت اختراع، به صورت انحصاری اما موقت و با رعایت شرایط قانونی، به دست می آورد. حق اختراع نتیجه تلاش و فعالیت مخترع است که توانسته محصول جدیدی به جامعه عرضه کند.
مخترعین با ثبت اختراع خود، دو حق اصلی به دست می آورند:
حق دائمی و انحصاری منافع و حقوق مالکیت معنوی اختراع
حقوق مادی و مالی اختراع اما با محدودیت زمانی و به صورت موقت
طبق قانون بعد از سپری شدن زمان معینی که در قانون مشخص شده است، حقوق مالی و مادی اختراع از انحصار مخترع خارج و در دسترس عموم قرار می گیرد. در ادامه در مورد مزایای ثبت اختراع صحبت خواهد شد.
مزایای ثبت اختراع
برخی از مزایای مهم ثبت اختراع در ایران، عبارت است از:
دسترسي به بازارهاي جديد
موقعيت قدرتمند در بازار و کسب امتيازات رقابتي
کسب درآمد مضاعف از طریق واگذاری یا اجازه بهره برداري و انتقال اختراع
کسب سود بالاتر يا بازگشت بيشتر سرمايه
ریسک کمتر نقض حق اختراع
شانس بيشتر براي دريافت وام يا جمع آوري منابع مالي با نرخ معقول بهره
ابزاري قدرتمند جهت اقدام قانوني عليه کپی و سوءاستفاده از اختراع و بسیاری مزایای دیگر
وکیل ثبت داخلی اختراع
مخترع، می تواند مراحل مذکور در قسمت قبل که جهت ثبت اختراع در داخل کشور انجام می شود را به یک وکیل متخصص در این حوزه بسپارد که به این وکیل، وکیل ثبت داخلی اختراع گفته می شود. اما برای ثبت اختراع در حوزه بین الملل به یک وکیل ثبت بین المللی نیاز دارد که در بخش بعد توضیح داده می شود.
وکیل ثبت بین المللی اختراع
طبق کنوانسون پاریس و موافقتنامه pct، مخترعین می توانند علاوه بر حمایت داخلی و ثبت اختراع در داخل کشور، با انتخاب کشور مقصد، اختراع خود را به صورت بین المللی ثبت کنند و از حمایت بین المللی نیز برخوردار شوند.
موضوعی که در ثبت بین المللی باید مورد توجه قرار بگیرد، رعایت مهلت ارفاقی از زمان ثبت اختراع در داخل کشور با ثبت در کشور مقصد است. به این دلیل که اگر این مهلت رعایت نشود و مخترع سال ها بعد برای ثبت بین المللی آن اقدام کند، دیگر واجد شرط جدید بودن نخواهد بود و در صورتی که به دلیل این فاصله، اختراع افشاء شود، در صورت اطلاع کشور مقصد، دیگر قابل ثبت نخواهد بود.
به دلیل وجود همین نکات حقوقی است که مشورت از یک وکیل ثبت داخلی و وکیل بین المللی برای ثبت اختراع بسیار مهم و ضروری است. وکیل اختراع بین المللی می تواند با توجه به اطلاعات حقوقی و تجربه ای که در این زمینه دارد، در تکمیل و تنظیم اظهارنامه های بین المللی به مخترع، مشورت و اطلاعات لازم را بدهد.
وکیل دعاوی اختراع
علاوه بر موضوع ثبت اختراع، موضوع دیگری که در حوزه اختراعات وجود دارد بحث دعاوی مربوط به اختراعات است که مربوط به زمان بعد از ثبت اختراع است.
دعاوی حقوقی اختراع، منجر به صدور حکم به اموری همچون: منع استفاده از اختراع، منع ساخت، فروش، واردات و صادرات و یا مطالبه خسارت ناشی از نقض اختراع می شود. اما دعوای کیفری اختراع، منجر به صدور حکم به حبس، جزای نقدی و یا امحاء محصولات حاوی اختراع می شود.
لازم به ذکر است که وکیل دعاوی اختراع که حوزه کاری او در رابطه با پیگیری و حل و فصل پرونده حقوقی یا کیفری اختراع است، متفاوت از وکیل ثبت اختراع است. از آنجا که دعاوی حقوقی و کیفری اختراع، در تهران رسیدگی می شود، توصیه می شود در صورت نیاز به وکیل دعاوی اختراع، وکیل خود را از تهران انتخاب کنید تا دسترسی به مراجع رسیدگی کننده برای وکیل راحت تر باشد.
وظایف و ویژگی های وکیل ثبت اختراع
وکیل ثبت اختراع با توجه به تخصص خود علاوه بر انجام صفر تا صد مراحل ثبت اختراع از جانب موکل خود می تواند، در رابطه با مراحل ثبت اختراع و اعتراض به تصمیم واحد ثبتی و یا در صورت لزوم در مورد مراجعه به کمیسیون م ۱۷۰ آیین نامه به او مشاوره دهد.
مهمترین ویژگی وکیل ثبت اختراع یا دعاوی اختراع، تخصص و آشنایی کامل او به شرایط ثبت اختراع، و قوانین مربوط به ثبت و دعاوی اختراع و تجربه کاری اوست.
با توجه به اینکه هر پرونده اختراع، شرایط خاص خود را دارد، توصیه می شود که افراد در صورت نیاز به وکیل در این زمینه به وکیل متخصص مراجعه کنند و با توضیح دقیق شرایط، مشورت های لازم را اخذ کنند.
در همین راستا، لازم به ذکر است که گروه وکلای حامیان عدالت با حضور وکلای متخصص در انواع دعاوی حقوقی و کیفری، همراه همیشگی شما در انجام تمام مراحل حقوقی در موضوعات مختلف از ثبت، مشاوره و طرح و پیگیری انواع دعاوی می باشد.
انتخاب بهترین وکیل ثبت اختراع
افراد، برای پیدا کردن یک وکیل ثبت اختراع خوب، از روش هایی مانند: جستجو از طریق اینترنت، پرس وجو از نزدیکان و همکاران، بررسی آرای قضایی و … می توانند استفاده کنند.
ویژگی مهمی که در انتخاب وکیل ثبت اختراع باید در نظر گرفته شود، توجه به تسلط علمی، دانش حقوقی و آشنایی کامل وکیل با شرایط ثبت اختراع و قوانین این حوزه، توانایی ارائه دفاعیات تخصصی، شناخت وکیل از مراجع رسیدگی کننده، پیگیری دقیق و صحیح پرونده و ویژگی هایی از این دست است.
لذا افراد می توانند با درخواست نمونه آرا و پرونده های مطروحه یا مختومه از وکیل مورد نظر، تا حدودی با توانایی آن وکیل و کیفیت کار او آشنا شوند. وکیل اختراع ممکن است در زمینه های مختلفی مانند: ثبت اختراع و حق اختراع در حوزه داخلی یا بین الملل فعالیت داشته باشد. لازم به ذکر است که وکیل ثبت اختراع با وکیل دعاوی اختراعات، از یکدیگر متفاوتند و وظایف متفاوتی به عهده دارند.
وکیل ثبت اختراع داخلی مراحل قانونی ثبت اختراع را برای موکل خود انجام می دهد و مشکلات حقوقی این حوزه را حل می کند همچنین وکیل ثبت اختراع بین الملل به مخترعین کمک می کند، مراحل قانونی ثبت اختراع خود را در سطح بین الملل و در کشور موردنظر، به درستی انجام دهند و از امتیازات ثبت حق اختراع در سطح بین المللی بهره مند شوند، اما وکیل دعاوی اختراع به دعاوی مربوط به اختراع رسیدگی می کند.
دعاوی اختراع ممکن است به صورت حقوقی یا کیفری مطرح شود، وکیل اختراع به واسطه تجربه و دانشی که دارد، به چگونگی طرح دعوی، مرجع رسیدگی کننده و رویه رسیدگی به آن، کاملا آشناست و به همین جهت به راحتی می تواند پیگیر پرونده موکل خود در این زمینه باشد.
اگر مالک اختراع هستید که معمولا، مخترعین، خواهان یا شاکی دعاوی اختراع هستند و یا اگر خوانده یا متهم چنین دعاوی هستید، می توانید با اخذ وکیل متخصص و کاربلد در این موضوع، با اطمینان خاطر از کسب بهترین نتیجه ممکن، پرونده خود را به وکیل بسپارید.
مراجعین محترم از تهران یا شهرستان می توانند در مورد دعاوی مربوط به حق اختراع و ثبت اختراع، مانند: دعوی منع استفاده از اختراع، یا دعوی منع ساخت و منع فروش اختراع، دعوی ابطال اختراع، دعوی خیانت در امانت، دعوی توقیف خط تولید و امحاء محصولات حاوی اختراع، دعوی حق تقدم، دعوی مطالبه خسارت ناشی از نقض اختراع، دعاوی کیفری حق اختراع و سایر دعاوی مربوطه از وکلای متخصص گروه وکلای حامیان عدالت، مشاوره و راهنمایی حضوری، تلفنی یا آنلاین، بگیرید و یا اینکه پرونده خود را با اطمینان خاطر به بهترین وکیل تهران بسپارید.
