همانطور که می دانید معمولا بحث از حضانت فرزند بعد از طلاق و جدایی والدین و یا در زمان فوت یکی از والدین طفل، مطرح می شود. اما سوالی وجود دارد مبنی بر این که آیا امکان گرفتن حضانت فرزند، قبل از طلاق وجود دارد؟ اگر این امکان وجود دارد، نحوه گرفتن حضانت بدون طلاق به چه صورت است؟
در ادامه این مطلب، در مورد گرفتن حضانت فرزند یا فرزندان قبل از طلاق، توسط گروه وکلای حامیان عدالت توضیحات لازم بیان می شود.
تعریف حضانت فرزند
عناوین اصلی این مقاله :
حضانت، اصطلاحی عربی است و در قوانین ایران که برگرفته از احکام اسلام ات، برای مفهوم: سرپرستی، نگهداری و تربیت فرزند، بکار می رود. در موضوع حضانت، بیشتر جنبه پرورش جسمی کودک مد نظر است تا پرورش بُعد اخلاقی کودک.
طبق م ۱۱۶۸ ق. م، نگهداری و حضانت فرزندان، به عنوان حق و تکلیف بر عهده والدین قرار دارد. بنابراین کسی نمی تواند این حق را بدون دلیل و مدرک موجه و حکم قانون و دادگاه از پدر یا مادر سلب کند. (ماده 1175 ق.م) .
همچنین با توجه به اینکه حضانت به عنوان تکلیف بر عهده والدین است، والدین نیز نمی توانند از نگهداری، تامین مالی و تربیت فرزند یا فرزندانشان، اجتناب کنند و در صورت امتناع از نگهداری طفل با الزام قانونی مواجه می شوند. (م 1172 ق.م)
طبق ماده ۱۱۷۸ ق. م، ابوین یعنی پدر و مادر، مکلف اند در حدود توانایی خود به تربیت فرزند یا فرزندان بر حسب مقتضی اقدام کنند و نباید آن ها را مهمل بگذارند. یعنی نباید نسبت به تربیت آن ها سهل انگاری و بی توجه باشند.
بنابراین تا وقتی که پدر و مادر با هم زندگی می کنند حضانت فرزند یا فرزندان به عنوان یک تکلیف بر عهده هر دوی آن هاست.
بیشتر بخوانید: مزایای گرفتن حضانت فرزند
اما وقتی از هم جدا می شوند، طبق اصلاح ماده ۱۱۶۹ ق. م. مصوب 1382: برای حضانت فرزندان، مادر تا هفت سالگی اولویت دارد و بعد از آن اولویت با پدر است، مگر اینکه اقتضای مصلحت فرزند چیز دیگری باشد کند. بعد از 7 سالگی نیز در صورت اختلاف، تکلیف حضانت با رای دادگاه مشخص می شود.
با رسیدن فرزند به سن بلوغ (پسر ۱۵ سال قمری، دختر ۹ سال) خودشان می توانند انتخاب کنند با کدام یک از والدین زندگی کنند. در هر صورت تامین مخارج و نفقه فرزند با پدر است.
در صورت فوت یکی از والدین نیز طبق ماده م 1171 ق.م، حضانت با آن والدی است که در قید حیات است، اگر پدر فوت کرده باشد و برای فرزند قیم نیز مشخص کرده باشد، باز هم حضانت با مادر خواهد بود، مگر اینکه مادر شرایط لازم برای حضانت را نداشته باشد و به تشخیص دادگاه، حضانت مادر به مصلحت فرزند نباشد.
اما اگر هردو والد فوت کنند، نگهداری از فرزند بر عهده جد پدری است و اگر او نیز در قید حیات نباشد، حضانت کودک بر عهده نزدیکترین فرد خانواده به ترتیب ارث، قرار می گیرد.
گرفتن حضانت فرزند بدون طلاق
با توجه به توضیحات ارائه شده، مساله حضانت معمولا بعد از طلاق و یا فوت یکی از والدین یا هردو مطرح می شود، اما قبل از طلاق، حضانت به عنوان حق و تکلیف قانونی و شرعی بر عهده هردوی والدین است.
با این حال، قبل از طلاق نیز ممکن است شرایطی مانند اختلافات خانوادگی یا عدم صلاحیت والدین وجود داشته باشد، که بحث حضانت فرزند را مطرح کند.
در این موارد، شرایط قانونی خاصی وجود دارد که بر طبق آن، حضانت یکی از والدین یا هردو توسط دادگاه، سلب شود و به دیگری واگذار شود.
بنابراین مسئولیت حضانت فرزند یا فرزندان قبل از طلاق، همیشه به عهده والدین است مگر در شرایط خاص که نیاز به تعیین تکلیف حضانت وجود داشته باشد و یا عدم صلاحیت یکی از والدین یا هردو برای دادگاه احراز شود.
در موضوع حضانت، اصل بر رعایت مصلحت فرزند است، لذا اگر به عنوان مثال، نحوه تربیت و نگهداری از فرزند توسط پدر به مصلحت فرزند نباشد و در معرض خطر باشد، هریک از نزدیکان حتی مادر نیز می تواند برای سلب حضانت از پدر به دادگاه مراجعه کند و همینطور در مورد حضانت مادر نیز این امکان برای پدر وجود دارد.
به همین ترتیب ممکن است هیچ کدام از والدین صلاحیت حضانت را نداشته باشند و حق حضانت آن ها در شرایطی به تقاضای نزدیکان یا قیم او، سلب شود.
مستند این نظر ماده 1173 قانونی مدنی است که موارد سلب و تغییر حضانت را بیان می کند. در این ماده بیان شده است: هر زمان که در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت او می باشد، سلامت جسمی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به درخواست نزدیکان طفل یا قیم او یا به درخواست رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی که برای حضانت طفل مقتضی و لازم می داند، اتخاذ کند.
مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی والدین
– اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
– اشتهار به معنای مشهور و معروف بودن و شناخته شدن به فساد اخلاقی و فحشاء
– مبتلا بودن به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی
– سوء استفاده از طفل یا اجبار او به مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری (گدایی) و قاچاق.
– ضرب و جرح مکرر و خارج از حد متعارف
به طور کلی سلب حضانت یکی از والدین یا هردوی آن ها به شرایط و وضعیت والدین بستگی دارد و قاضی دادگاه با توجه به شرایط خاص هر پرونده، درباره آن تصمیم مناسب را اتخاذ می کند.
وکیل حضانت
مدعی که می تواند هر کی از والدین یا خویشان و قیم طفل باشد، برای اثبات ادله خود در مورد سلب و تغییر حضانت فرزند در دادگاه، نیاز به یک وکیل خانواده و یا وکیل طلاق دارد.
وکیل می تواند با استفاده از دانش و تجربه ای که دارد، رضایت موکل خود را با کسب نتیجه مورد نظر او به دست آورد.
صرف نظر از مصادیق قانونی سلب حضانت، وکیل می تواند از موارد دیگری نیز به عنوان مصداق عدم مواظبت استفاده کند و موکل خود را در اتخاذ تصمیم درست در مورد حضانت فرزند و دفاع از حقوق خود و فرزندش راهنمایی کند.
بناراین توصیه می شود در پرونده های مربوط به حضانت فرزند بدون طلاق و سلب حضانت و موارد مشابه، برای تسهیل و تسریع روند کار و حمایت از حقوق خود و فرزندانتان، حتما از یک وکیل باتجربه و کاربلد در این زمینه کمک بگیرید.
در همین راستا گروه وکلای حامیان عدالت، آماده کمک و راهنمایی مراجعین محترم در حوزه دعاوی خانواده و حضانت، با حضور بهترین وکلای تهران می باشد تا در کمترین زمان ممکن، سوالات و ابهامات حقوقی شهروندان محترم را پاسخ دهد و ایشان را در حل مسائل حضانت فرزندن یاری کنند.
تلفن های تماس جهت مشاوره با وکیل حضانت
(۱۰ خط ) ۰۲۱۴۴۸۵۰۳۳۵📞 ۰۲۱۴۴۸۷۲۲۳۰ 📞 ۰۲۱۴۴۸۷۲۲۳۱ 📞
سلام خسته نباشید ببخشید اگر والدین باهم زندگی نکنن سرپرستی یا حضانت فرزند دختر ۱۱ ساله با کی هست در صورتی که خود دختر اصلا دلش نمیخواد با پدر باشه و میخواد با مادر زندگی کنه.من شنیده بودم دختر بعد ۹ سالگی میتونه خودش انتخاب کنه ولی الان پدرش منو تهدید میکنه که میتونه بچه رو ازم بگیره و با خودش ببره و از یک وکیلم پرسیدم گفتن میتونه چون والد اونه و اینکه میگن این قضیه ۹ سالگی خیلی روش نمیشه حساب کرد واقعیت داره .