پولشویی و تعیین قوانین مربوط به آن
عناوین اصلی این مقاله :
پولشویی (Money Laundering) به معنای تبدیل کردن ثروت و پول حاصل از انجام کار غیرقانونی و خلافکاری به اموال و دارایی های ظاهرا قانونی و مشروع است. برخی کشورها پولشویی را به مبهم بودن منشأ منابع مالی تعریف کرده اند.
این عمل به این جهت «پولشویی» نامیده می شود که پول کثیف و غیرقانونی را به صورت پول شسته شده و قانونی وارد اقتصاد می کند.
تاریخچه این نام گذاری بر می گردد به گروه تبهکار معروف به آل کاپون در آمریکا که با خریداری تعداد زیادی از دستگاه های خشکشویی عمومی اقدام به پولشویی می کرد.
با توجه به اینکه درآمد این دستگاه ها به سختی قابل بررسی و حسابرسی بود و تقریبا راهی برای کنترل میزان درآمدهای آن ها نبود، پول هایی غیرقانونی خود را که حاصل از فروش الکل و سایر جرایم بود، به نام درآمد این دستگاه ها قانونی جلوه می دادند و از این طریق به صورت پنهانی درآمد خلافکاری خود را به صورت مشروع وارد چرخه اقتصاد کشور می کردند.
بیشتر بخوانید: وکیل دعاوی ارزی
پولشویی به روش های مختلف و پیچیده ای انجام می شود و یکی از روش های رایج و معمول در پولشویی قرار دادن و آمیختن درآمد غیرقانونی و نامشروع در میان فعالیت ها و درآمدهای قانونی و مشروع شرکت ها و کسب و کارهای خدماتی و پاک سازی پول از این طریق است.
همچنین برگزاری حراجی آثار هنری، خرید سهام، تجارت با شرکت های بزرگ یا شرکت در فعالیت هایی مربوط به حوزه ورزشی نیز از روش های رایج در پولشویی است.
هدف از انجام جرم پولشویی و مبارزه با آن
پولشویی با هدف ابهام و نامشخص نمودن منبع واقعی پول و درآمد غیر قانونی انجام می شود. از دیگر دلایل و اهداف پولشویی، فرار از پرداخت مالیات است.
در واقع پولشویی معمولا انجام یک جرم فرعی، برای پوشاندن درآمد ناشی از جرم اصلی است و به همین جهت پولشویی به دنبال انجام جرم اصلی واقع می شود.
مرتکبین پولشویی اکثرا تبهکاران و مجرمانی مانند: قاچاقچیان اسلحه یا مواد مخدر، قماربازان، اختلاس گران، رشوه بگیران و سایر مجرمانی هستند که از راه های غیرقانونی درآمدهای کلانی به دست می آورند و برای استفاده از پول خود و در عین حال گم کردن منبع درآمد و پوشاندن جرم خود و عدم پیگیری از سوی قانون، اقدام به پولشویی و قانونی جلوه دادن درآمد خود می کنند.
پولشویی از جرایم برهم زننده نظام اقتصادی جامعه است که با جای گذاری پول های غیرقانونی در میان درآمدهای قانونی، صدمات بسیاری بر اقتصاد کشورها برجای می گذارد.
برخی از صدمات ناشی از پولشویی عبارتند از: تخریب بازار، فرار سرمایه، کاهش نرخ تولید ناخالص ملی، ورشکستگی بخش خصوصی، افزایش ریسک خصوصی سازی، بی ثباتی در نرخ ارز و توزیع نابرابر درآمد.
لذا یکی از دلایل مهم و اصلی مبارزه با پولشویی، ناامن کردن فضا برای مجرمان و کاهش جرایم و اقدامات تبهکارانه از سوی این افراد است و از سوی دیگر کمک به مسئولان برای کشف، ردیابی و مقابله با این مجرمان است.
مراحل انجام جرم پولشویی
پولشویی طی مراحل مختلفی انجام می گیرد که شامل این اقدامات می شود:
- مرحله اول که با نام های: تزریق، پیش شستشو یا جای گذاری، شناخته می شود. به این شکل است که فردی با عنوان کارگزار یا کاریاب، پول کثیف و نامشروع را به سیستم مالی و بانکی تزریق می کند.
- مرحله بعد نیز با عناوین لایه بندی، لایه چینی یا شست و شو شناخته می شود به این صورت است که با هدف پنهان کردن منشاء درآمد و ایجاد سردرگمی، پول از روش هایی مختلف و با انجام تراکنش های مختلف به حساب های متعددی که قانونی هستند، منتقل می‌شود.
- در مرحله بعدی ادغام پول کثیف با پول تمیز و عملیات تبدیل و یکپارچه سازی پول ها انجام می شود به این صورت که با نقل و انتقال های متعدد، این پول در گردش عادی جلوه داده می شود و در امور قانونی استفاده می شود.
لازم به ذکر است در فرآیند پولشویی، با توجه به شرایط ممکن است نیازی به انجام برخی از این مراحل نباشد.
مقابله با جرم پولشویی در قوانین ایران
از آنجا که پولشویی جرمی سازمان یافته و از جرائم مهم اقتصادی در تمام کشورهاست، نحوه مقابله با این جرم بسیار است.
تفاوت جرم پولشویی با سایر جرم ها این است که در سایر جرایم، معمولا مجریان قانون هستند که باید ثابت کنند که افراد گناهکار هستند تا بتوانند آن ها را محکوم کنند.
در حالی که قوانین پولشویی در ابتدا اجازه مصادره پول و اموال متهمان را می دهد و بعد از آن است که متهم می تواند برای اثبات مشروع بودن و قانونی بودن اموال خود اقدام کند.
بیشتر بخوانید: وکیل مصادره اموال
در صورت عدم برخورد و مقابله درست با این جرم و یا عدم وجود ضمانت اجرای مناسب برای آن، قدرت مرتکبین این جرم روز به روز بیشتر می شود و اقتصاد کشورها ضعیف تر می شود. بنابراین تدوین قوانین جامع، مناسب، کاربردی و راهگشا در این زمینه برای هر کشوری، بسیار مهم و ضروری است.
اقتصاد ایران به دلایل مختلفی مانند فرار مالیاتی، ضعف سیستم بانکی، قاچاق، مسائل اقتصادی و … شدیدا با مساله پولشویی درگیر است.
بیشتر بخوانید: وکیل مالیاتی
طبق ماده ۲ قانون اصلاحی مبارزه با پولشویی سال 1397، طی سه بند جرم پولشویی تعریف شده است:
الف- تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید و درآمد حاصل از ارتکاب جرائم با علم به منشاء مجرمانه آن.
ب- تبدیل، مبادله یا انتقال عواید جهت پنهان یا کتمان کردن منشاء مجرمانه آن، با علم به اینکه به طور مستقیم یا غیرمستقیم از ارتکاب جرم به دست آمده یا کمک به مرتکب جرم منشاء به نحوی که او مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نشود.
پ- پنهان یا کتمان کردن منشاء، منبع، محل، نقل و انتقال، جابهجایی یا مالکیت عوایدی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه جرم به دست آمده باشد.
طبق ماده 4 قانون مبارزه با پولشویی جهت مقابله با این جرم و انجام اقدامات مربوط به کشف و رسیدگی به این جرم، شورای عالی مبارزه با پولشویی با عضویت وزرای بازرگانی، اطلاعات و رئیس بانک مرکزی به ریاست وزیر امور اقتصاد و دارایی تشکیل شده است.
و طبق ماده 9 این قانون، یکی از مجازات های تعیین شده برای جرم پولشویی، مصادره اصل اموال و درآمد کسب شده از طریق جرم می باشد که منجر به محرومیت قطعی و دائمی مجرم از اموال می شود.
همچنین مرتکب این جرم علاوه بر استرداد درآمد و عواید حاصل از جرم، محکوم به جزای نقدی به میزان عواید حاصل از جرم نیز می شود که باید به حساب درآمد عمومی بانک مرکزی واریز نماید.
ارتکاب جرم پولشویی از سوی شخص حقوقی هم ممکن است و می توان شخص حقوقی را از نظر کیفری مسئول و مجرم دانست و مجازات کرد. از آنجا که در حال حاضر اشخاص حقیقی در پوشش اشخاص حقوقی مرتکب جرایم متعددی می شوند قانونگذار برای اشخاص حقوقی نیز مسئولیت کیفری در نظر گرفته است و به عنوان مجازات به مواردی مانند انحلال شرکت یا منع از فعالیت و … حکم می دهد.
طبق ماده 11 مبارزه با پولشویی، مرجع صالح برای رسیدگی به این جرم شعبی از دادگاه های عمومی تهران هستند که در صورت نیاز در مراکز استان ها نیز به جرم پولشویی و جرائم مرتبط با آن برای رسیدگی به این جرم اختصاص می یابد.
در این ماده ذکر شده است که اختصاصی بودن شعب رسیدگی به این جرم، مانع از رسیدگی به سایر جرائم نیست.
طبق ماده 12 این قانون در مواردی که بین دولت ایران و سایر کشورها قانونی مبنی بر همکاری قضایی و اطلاعاتی در مبارزه با پولشویی تصویب شده باشد، همکاری با توجه به شرایط توافقنامه انجام خواهد گرفت.
با توجه به مطالبی که بیان شد، این جرم به جهت تاثیرات مخربی که بر اقتصاد می گذارد و در سطح داخلی و بین المللی با آن مبارزه می شود، بسیار مهم و قابل توجه است.
بیشتر بخوانید: بهترین وکیل مالی
بنابراین افرادی که به نوعی با پرونده های پولشویی درگیر هستند حتما باید در مراحل رسیدگی به این دعاوی از حضور وکلای حرفه ای و ماهر استفاده کنند.
گروه وکلای حامیان عدالت با ارائه انواع خدمات حقوقی، جهت خدمت رسانی به مراجعین محترم در حوزه های مختلف حقوقی می باشد تا امور قانونی، دعاوی و پرونده های یا کیفری شما را از طریق بهترین راه ممکن حل و فصل نماید.
تلفن های تماس :
(10 خط ) 02144850335📞 02144872230 📞 02144872231 📞
